بهبود مستمر، اصلی است که در توسعه نرم‌افزار و مدیریت پروژه‌ها به ویژه در فرآیندهای اجرایی مانند اسکرام، نقش اساسی و حیاتی ایفا می‌کند. این اصل، می‌گوید که یک تیم باید به صورت مداوم به بهبود فرآیندها، محصولات و عملکرد خود بپردازد. در این مقدمه، به دلیل الزامی بودن بهبود مستمر و تأثیراتی که در صورت نبود آن ممکن است رخ دهد، پرداخته خواهد شد.
توسعه نرم‌افزار و مدیریت پروژه در دنیای امروز به چالش‌ها و تغییرات مستمری برخورده‌اند. این تغییرات میتوانند ناشی از نیازهای مشتریان، رقبا، تکنولوژی‌های جدید یا حتی شرایط محیطی باشند. بنابراین، تنها راه برای حفظ رقابت‌پذیری و ارائه محصولات با کیفیت به مشتریان، تسلط بر فرآیندها و بهبود مداوم آن‌هاست.
بهبود مستمر به تیم‌ها این امکان را می‌دهد که با تغییرات متغیرهای محیطی سریعاً سازگار شوند. این اصل به تیم‌ها کمک می‌کند تا بازخوردهای دریافتی از مشتریان، تجربیات گذشته، و نتایج ارزیابی‌ها را به عنوان ابزارهایی برای بهبود فرآیندها و تصمیم‌گیری‌های استراتژیک به کار بگیرند.
Continuous improvement در اسکرام به معنای بهبود مستمر است. این اصطلاح به اهمیت پیشرفت و بهبود مداوم در فرآیندها، محصولات و تیم‌های توسعه نرم‌افزار اشاره دارد. در متودولوژی اسکرام، continuous improvement به عنوان یکی از اصول اصلی مطرح می‌شود.
تیم‌های اسکرام هر چه بیشتر سعی می‌کنند با نگاهی به فرآیندها و عملکرد خود، بهبودهای مستمری ایجاد کنند. این بهبودها ممکن است از طریق مراجعه به تجربیات گذشته، بازخوردهای دریافتی از مشتریان یا تغییرات در نیازها و فهم بهتر از مسائل فعلی به وجود آید.
مفهوم continuous improvement در اسکرام نشان‌دهنده این است که تیم‌ها باید به صورت مداوم در جهت بهبود عملکرد و بهبودهای فرآیندی تلاش کنند تا بهترین نتایج را به دست آورند و توانایی سریعتر و بهتر پاسخ به تغییرات مختلف را داشته باشند.
Continuous Improvement یک سلسله مراتب فرآیندی است که ارزش‌های متعددی را برای یک تیم توسعه نرم‌افزار ایجاد می‌کند. در زیر، تعدادی از ارزش‌هایی که از اجرای continuous improvement در تیم‌های اسکرام به دست می‌آیند آورده شده است:
افزایش بهره‌وری:
- بهبود مداوم فرآیندها و تکنیک‌ها منجر به افزایش بهره‌وری تیم می‌شود. توسعه و بهبود مستمر، امکان استفاده از بهترین روش‌ها و ابزارها را فراهم می‌کند.
کیفیت بالاتر محصول:
- Continuous Improvement به تیم این امکان را می‌دهد که به صورت مداوم به کیفیت محصولات خود افزوده و بهبود بخشند. این ارتقاء کیفیت به نتایج بهتر در تجربه کاربری و رضایت مشتری منجر می‌شود.
تسریع در تحویل محصول:
- با بهبود مستمر فرآیندها، تیم قابلیت انجام وظایف به صورت سریعتر را پیدا می‌کند، که به تسریع در تحویل محصولات منجر می‌شود.
افزایش انگیزه تیم:
- شناخت و تشویق به بهبودهای مستمر، اعضای تیم را ترغیب به ارتقاء کارایی خود می‌کند و به افزایش انگیزه آنها انجامی می‌دهد.
ادامه‌پذیری و تطابق با تغییرات:
- Continuous Improvement تیم را برای تطابق با تغییرات محیط کسب و کار آماده می‌کند و امکان پاسخ به چالش‌ها و فرصت‌های جدید را فراهم می‌کند.
بهبود روابط داخلی تیم:
- فرآیند بهبود مستمر می‌تواند به افزایش هماهنگی و همکاری درون تیم کمک کند و روابط داخلی را بهبود بخشد.
شناخت بهتر از نیازهای مشتری:
- ارتقاء مستمر فرآیندها و محصولات، تیم را قادر می‌سازد تا نیازها و انتظارات مشتریان را بهتر درک کرده و برآورده سازد.
افزایش اثربخشی مدیریت:
- Continuous Improvement به مدیران امکان می‌دهد تا بهترین رویکردها و استراتژی‌ها را برای رسیدن به اهداف تیم در نظر بگیرند و اثربخشی مدیریت را افزایش دهند.
با این ارزش‌ها، continuous improvement نقش بسیار مهمی در توسعه و پیشرفت تیم‌های توسعه نرم‌افزار با اسکرام بازی می‌کند.
چگونه فرایند بهبود مستمر در تیم اجاد کنیم ؟
پیاده‌سازی بهبود مستمر در یک تیم می‌تواند از طرق مختلفی انجام شود. در زیر چند راهکار و روش برای پیاده‌سازی بهبود مستمر در تیم آورده شده است:
انجام نقدهای سازنده (Constructive Criticism):
- تشویق اعضای تیم به ارائه نقدهایی که بهبودهای مستمر را ایجاد کنند.
- آموزش به اعضای تیم درباره نحوه انجام نقدهای سازنده و مثبت.
تشکیل جلسات Retrospective منظم:
- برگزاری جلسات Retrospective پس از هر ایتریشن یا sprint.
- ایجاد فضای باز برای بحث و تبادل نظر در مورد چگونگی بهبود فرآیندها.
استفاده از مدل PDCA (Plan-Do-Check-Act):
- اجرای مدل PDCA برای تجربه، ارزیابی، و بهبود مستمر فرآیندها.
- برنامه‌ریزی بهبودها، اجرا، ارزیابی نتایج، و اقدامات لازم برای بهبود پیشرفتهای انجام شده.
پیاده‌سازی فرهنگ تجربه مشتری (Customer Experience):
- توجه به نظرات و بازخوردهای مشتریان به عنوان منبع ارزشمند برای بهبود محصولات و خدمات.
- استفاده از فیدبک مشتری به عنوان راهنمایی برای تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات تیم.
آموزش و توسعه مهارت‌ها:
- ارتقاء مهارت‌های اعضای تیم از طریق دوره‌های آموزشی و کارگاه‌ها.
- تشویق اعضای تیم به به‌روزرسانی مداوم دانش و تجربیات خود.
استفاده از ابزارهای مدیریت پروژه:
- استفاده از ابزارهایی که امکان مانیتورینگ و ارزیابی بهبود مستمر را فراهم کنند.
- تحلیل داده‌های عملکرد تیم و استفاده از اطلاعات به عنوان ابزاری برای بهبود مداوم.
تشویق به خلاقیت و نوآوری:
- ایجاد فضایی که اعضای تیم به خلاقیت و نوآوری تشویق شوند.
- ترغیب به ارائه ایده‌های جدید برای بهبود فرآیندها و محصولات.
تشویق به اشتراک گذاری تجربیات:
- تشویق اعضای تیم به اشتراک‌گذاری تجربیات خود و درس‌هایی که از پروژه‌های گذشته یاد گرفته‌اند.
- ایجاد مکانی برای به اشتراک گذاری دانش و تجارب.
هر تیم ممکن است نیازها و شرایط مختلفی داشته باشد، بنابراین مهم است که راهکارها و روش‌های بهبود مستمر با توجه به ویژگی‌ها و نیازهای خاص تیم تعیین شود. همچنین، مشارکت فعال اعضای تیم و ایجاد یک فضای باز برای بحث و تعامل از اهمیت بالایی برخوردارند.
مهم ترین چیز در بهبود مستمر جمع آوری داده است
شما تنها زمانی می توانید درک عمیقی از اتفاقات داشته باشید که جزئیات بیشتری از داده ها جمع آوری کرده باشید این داده ها می تواند شامل:
- حضور و غیاب تک تک افراد در همه جلسات
- سایکل تایم یا لید تایم
- ریلیز پریود
- استیمیت های افراد و اسپند های واقعی انها
- ظرفیت تک به تک افراد در هر اسپرینت
- تعداد باگ ها یا دیفکت ها در هر اسپرینت
- سرعت حل باگ ها یا دیفکت ها
- سرعت دیپلوی
- ورودی ها و خروجی های جلسات اسکرام اللخصوص جلسات رترو ، گرومینگ و پلنینگ و حتی ریویو
- نرخ Done شدن تسک ها در هر اسپرینت
- تغییرات DoD ها در هر اسپرینت
- تغییرات DoR در هر اسپرینت
- ورک فلو
- نرخ تولید دایکیومنت های فنی مانند مستندات سطح کد در هر اسپرینت
- نرخ ورود و خروج و اندازه یوزر استوری ها
- نرخ ایجاد تسک های فورس و ضروری
- نرخ کنسل شدن تسک ها یا فیچر ها
و هزاران فاکتور دیگه که می تواند مورد توجه قرار بگیرد...
مسئله اصلی این است که داده ها به ما دید وسیع تری از اتفاقات گذشته می دهند و میتوانند به ما در تحلیل فرایند ها کمک کنند، اینجاست که می توانیم مشکلات با کمک تیم کشف کرده و سپس برای آنها راه حل بهبودی مطرح کرد. جلساتی مانند رتروسپکتیو دقیقا برای چنین ارزیابی هایی بوجود آمده است.
چنین فرایندی به ما کمک می کند بهبود مستمر در تیم ایجاد کنیم و هربار که پیش می رویم ارزشی را به مجموعه ارزش قبلی اضافه کنیم یا مواردی را که دیگر برای ما هیچ ارزشی بوجود نمی آورد را حذف کنیم، فراموش نکنیم که سادگی یکی از راز های بهبود مستمر است. بیانیه اجایل تعبیر زیبایی از سادگی دارد، انها معتقدند سادگی یعنی به حداکثر رساندن کارهایی که نباید انجام بدیم. یعنی لیستی بسازیم از کار های غیر ضروری و بی اهمیت و سعی کنیم هرچه می توانیم موارد بیشتری را در آن لیست اضافه کنیم!
- وقتی همه چیز مهم باشد دیگر چیز مهمی وجود نخواهد داشت بنابر این سادگی به ما کمک می کند تمرکز بیشتر بر آنچه که واقعا مهم هست داشته باشیم !
پیامدهای عدم وجود بهبود مستمر:
در صورتی که یک تیم از بهبود مستمر عاری باشد، می‌تواند با مشکلات و چالش‌های بسیاری روبرو شود که می‌تواند به طور مستقیم تأثیر منفی بر عملکرد و پیشرفت آن داشته باشد. از جمله اثرات عدم بهبود مستمر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
استقرار در وضعیت فعلی:
- عدم توسعه مستمر می‌تواند به تیم‌ها منجر به استقرار در وضعیت فعلی کند و از پتانسیل تغییرات و بهبودها منع کند.
کاهش کیفیت محصولات:
- عدم ارتقاء مداوم می‌تواند منجر به کاهش کیفیت محصولات نهایی شود و در نتیجه، رضایت مشتریان کاهش یابد.
ناتوانی در مقابله با تغییرات:
- تیم‌هایی که به بهبود مستمر پرداخت نمی‌کنند، ناتوان در مقابله با تغییرات سریع محیطی خواهند بود و ممکن است از رقابت خارج شوند.
افت انگیزه تیم:
- عدم ارتقاء و بهبود مستمر می‌تواند به افت انگیزه اعضای تیم و کاهش شور و شوق آنان منجر شود.
از دست رفتن فرصت‌ها:
- تیم‌هایی که به بهبود مستمر توجه نکنند، ممکن است از دست فرصت‌های ارائه شده به عنوان پاسخ به نیازها و تغییرات بازار بیفتند.
بهبود مستمر از دیدگاه اقتصاد دانش بنیان، تعهد به ایجاد ارزش برای مشتریان و حفظ کسب و کار است. در نتیجه، این اصل نه تنها به یک فرآیند توسعه نرم‌افزار، بلکه به پایداری و ادامه‌پذیری تیم‌ها در مسیر رشد و پیشرفت کمک می‌کند.
اجایل شو مطالعه مطلب زیر را به شما پیشنهاد می کند:
معیار های اندازه گیری در اسکرام چیست ؟
- جلسه رترو چیست ؟
